Một Khúc Mắc Về Kinh Kim Cang

Thiện Quả Đào Văn Bình

          Có một nhà trí thức, có thể nói là “Thiên kinh vạn quyển” ái mộ Phật, nghiên cứu kinh điển rất nhiều. Thế nhưng có một đoạn trong Kinh Kim Cang ông không sao hiểu nổi. Ông đã nhờ nhiều nhà trí thức  giải thích dùm nhưng những lời giải thích có vẻ gượng gạo càng làm cho vấn đề trở nên bế tắc. Cuối cùng ông quyết định vấn hỏi một vị thiền sư xem Phật gia có thật sự hiểu thấu đáo kinh điển hay chỉ đọc tụng như một cái máy, tin mà không hiểu gì hết. Khi hội kiến thiền sư, ông trình bày thắc mắc của mình:

          - Thưa thầy, trong Kinh Kim Cang có đoạn: “Tu Bồ Đề, ví như có người thân như Núi Tu Di. Ý ông thế nào? Thân người ấy có to lớn không? Tu Bồ Đề thưa, bạch Thế Tôn, rất lớn. Vì sao? Phật nói chẳng phải thân to lớn, như thế mới là thân to lớn”.

          Thưa thầy,”Thân to lớn mà không phải thân to lớn”, tức thân nhỏ bé, làm sao có thể lại là thân to lớn? Phải chăng có cái gì mâu thuẫn trong câu kinh này ?

          Nghe hỏi vậy, sư mỉm cười rồi nhẹ nhàng nói :

          - Để hiểu đoạn kinh này xin ông lắng nghe câu chuyện sau đây.

          Nói rồi sư kể :

          “Có hai vị sa môn huynh đệ, trong một chuyến du hóa tình cờ xe đò bị hư phải dừng lại bên đường. Cũng đã tới giờ Ngọ, hai vị tìm vào một quán cơm chay. Khi thấy khách bước vào, người hầu bàn tới chào rồi chờ khách gọi món ăn. Vị sư đệ gọi một tô hủ tíu chay, còn vị sư huynh gọi một tô mì chay. Một lát sau, có thể do lầm lẫn của nhà bếp và vô ý, người hầu bàn đưa ra hai tô hủ tíu. Vị sư đệ nhận và ăn tô hủ tíu đã đành, còn vị sư huynh cũng nhận và điềm nhiên ăn tô hủ tíu.  Khi ăn xong, vị sư đệ với vẻ bồn chồn, lên tiếng hỏi :

          - Sư huynh gọi tô mì chay, khi bồi bàn đem ra tô hủ tíu, sư huynh có thấy đó là tô hủ tíu không ?

          Vị sư huynh đáp :

          - Có chứ, huynh biết đó là tô hủ tíu chứ.

          - Thế tại sao huynh ăn mà không phản ứng gì? Không than phiền hay yêu cầu chủ quán đổi tô mì chay cho sư huynh ?

          Vị sư huynh cười đáp :

          - Đệ đọc tụng hằng ngày Kinh Kim Cang đã quên mất đoạn, “Thân to lớn chẳng phải thân to lớn như thế mới là thân to lớn” rồi sao? Thì ngày hôm nay, “Tô mì chay chẳng phải tô mì chay như thế mới là tô mì chay.” Sau khi gọi tô mì chay, huynh quên tất cả và không còn nhớ tới nó nữa. Chính vì thế mà tô mì chay hay tô gì đó hay tô hủ tíu cũng đều như nhau cả. Cho nên trước mắt huynh tô hủ tíu cũng là tô mì. Theo lời dạy trong Kinh Kim Cang, huynh đang luyện tâm không phân biệt.

          Nghe sư huynh giảng thế, vị sư đệ như bừng nở hoa tâm và đứng lên vái lạy vị sư huynh của mình”.

          Kể tới đây, sư dừng lại một chút rồi nói tiếp :

          - Kinh Kim Cang không thể hiểu chữ bằng nghĩa, bằng biện luận mà bằng cái Tâm Vô Sai Biệt. Kinh Kim Cang là kinh phá mọi ràng buộc, mê lầm. Khi đã vô sai biệt thì làm gì có lớn có nhỏ? Lớn cũng là nhỏ mà nhỏ cũng là lớn. Nó cũng chính là Trí Tuệ Bát Nhã. Nó là kinh đại thừa đốn giáo mà Lục Tổ Huệ Năng tu thành Phật. Thưa ông, khi đã thấu đáo Trí Tuệ Bát Nhã thì :

          - Khi người đời tán dương ông là một học giả mà ông coi mình không phải học giả, như thế mới là học giả.

          - Khi người đời tán dương ông là nhà đạo đức mà ông thấy mình chưa phải là nhà đạo đức, như thế mới là nhà đạo đức.

          - Khi ông thông minh mà không bao giờ tỏ ra thông minh, như thế mới thật là thông minh.

          - Khi ông biết mà tỏ ra mình như không biết, như thế mới là biết.

           - Khi ông là tỷ phú mà ông coi mình như kẻ nghèo khó như thế mới là tỷ phú.

           - Khi ông thành công mà ông nói có gì gọi là thành công đâu và hồi hướng công đức về tất cả mọi người, như thế mới là thành công.

           - Khi ông phục vụ mà nói rằng tôi có phục vụ gì đâu, đó chỉ là bổn phận, như thế mới là phục vụ.

           - Khi ông nổi tiếng mà nói rằng hư không vốn thanh tịnh, làm gì có sự nổi tiếng trong hư không, như thế mới là người nổi tiếng.

           - Khi ông bố thí mà không thấy có chuyện bố thí, như thế mới là bố thí.

           - Khi ông cúng dường mà không chấp mình có cúng dường, tức không kể công, như thế mới gọi là cúng dường.

           Người đời cần có hình, danh, sắc, tướng để mà sống. Nhưng người tu hành hay thiện tri thức phải phá bỏ mọi hình, danh, sắc, tướng đang tạm gắn trên người mình. Cũng chính vì thế mà ngài Tu Bồ Đề đã thưa với Phật rằng, “Con không chấp niệm con là A La Hán Ly Dục. Bạch Thế Tôn, nếu con còn chấp niệm rằng con là A La Hán Ly Dục thì chắc Thế Tôn không nói Tu Bồ Đề ưa làm hạnh tịch tịnh A Lan Na.

           Nghe tới đây vị trí thức bừng nở hoa tâm, như giữa cơn khát cháy được uống một ly nước dừa tươi, như trời nắng hạn gặp cơn mưa rào và trút được một gánh nặng đã đeo đuổi ông bao năm trời. Ông nói :

           - Kim Cang đúng là tâm kinh, hiểu bằng tâm chứng ngộ, đó là pháp môn tu thành Phật mà người bình thường không sao hiểu được, Xin tạ ơn thầy.

           Thiện Quả Đào Văn Bình