Truyện Ngụ Ngôn Của La Fontaine : Chim Én Và Các Con Chim Nhỏ
Thursday, November 11, 2021 Bùi Phạm Thành, Ngụ Ngôn, Thơ
L’Hirondelle Et Les Petits Oiseaux
Une Hirondelle en ses voyages
Avait beaucoup appris. Quiconque a beaucoup vu,
Peut avoir beaucoup retenu.
Celle-ci prévoyait jusqu’aux moindres orages.
Et devant qu’ils fussent éclos
Les annonçait aux Matelots.
Il arriva qu’au temps que la chanvre se sème
Elle vit un Manant en couvrir maints sillons.
Ceci ne me plaît pas, dit-elle aux Oisillons,
Je vous plains : Car pour moi, dans ce péril extrême
Je saurai m’éloigner, ou vivre en quelque coin.
Voyez-vous cette main qui par les airs chemine ?
Un jour viendra qui n’est pas loin,
Que ce qu’elle répand sera votre ruine.
De là naîtront engins à vous envelopper,
Et lacets pour vous attraper ;
Enfin mainte et mainte machine
Qui causera dans la saison
Votre mort ou votre prison.
Gare la cage ou le chaudron.
C’est pourquoi, leur dit l’Hirondelle,
Mangez ce grain, et croyez-moi.
Les Oiseaux se moquèrent d’elle :
Ils trouvaient aux champs trop de quoi.
Quand la chènevière fut verte,
L’Hirondelle leur dit : Arrachez brin à brin
Ce qu’a produit ce maudit grain ;
Ou soyez sûrs de votre perte.
Prophète de malheur, babillarde, dit-on,
Le bel emploi que tu nous donnes !
Il nous faudrait mille personnes
Pour éplucher tout ce canton.
La chanvre étant tout-à-fait crue,
L’Hirondelle ajouta : Ceci ne va pas bien :
Mauvaise graine est tôt venue.
Mais puisque jusqu’ici l’on ne m’a crue en rien ;
Dés que vous verrez que la terre
Sera couverte, et qu’à leurs blés
Les gens n’étant plus occupés
Feront aux Oisillons la guerre ;
Quand reginglettes et réseaux
Attraperont petits Oiseaux ;
Ne volez plus de place en place :
Demeurez au logis, ou changez de climat :
Imitez le Canard, la Grue, et la Bécasse.
Mais vous n’êtes pas en état
De passer comme nous les déserts et les ondes,
Ni d’aller chercher d’autres mondes.
C’est pourquoi vous n’avez qu’un parti qui soit sûr :
C’est de vous renfermer aux trous de quelque mur.
Les Oisillons las de l’entendre,
Se mirent à jaser aussi confusément,
Que faisaient les Troyens quand la pauvre Cassandre
Ouvrait la bouche seulement.
Il en prit aux uns comme aux autres.
Maint oisillon se vit esclave retenu.
Nous n’écoutons d’instincts que ceux qui sont les nôtres,
Et ne croyons le mal que quand il est venu.
Livre I - Fable 8
* * * * *
Chim Én Và Các Con Chim Nhỏ
Một con chim Én đi nhiều
Bay xa, nhìn rộng lắm điều hiểu qua
Không phải là kẻ ba hoa
Đoán biết thời tiết thật là chẳng sai
Cho người thuỷ thủ biết ngay
Để tránh cơn bão những ngày ra khơi.
Một hôm đang bay trên trời
Nhìn xuống dưới thấy một người nông dân
Đang đắp luống để cấy trồng
Én bèn nói với những đàn chim non
"Hãy tìm nơi khác được hơn
Nơi đây nguy hiểm từng cơn đang chờ
Nhìn tay người nông dân quơ
Vung tay rải hạt bây giờ chẳng sao
Nhưng tay ấy ngày mai sau
Sẽ vung lưới bắt chim vào trong ngay
Bị ăn thịt nếu chẳng may
Không thì cũng bị nhốt ngay trong lồng
Ham ăn mấy hạt gieo trồng
Tai họa sau đó vô cùng thương đau."
Lũ chim nhỏ có nghe đâu
Còn cười chế nhạo những câu khuyên nhằng
Rồi chúng tiếp tục nhặt ăn
Những hạt giống của người dân gieo trồng.
Khi lúa mọc xanh cánh đồng
Én khuyên chim "Hãy coi chừng bạn ơi
Cây lúa đã lên cao rồi
Sau mùa gặt lúa người thời săn chim.
Các bạn hãy thử nhìn xem
Chim lớn, Cò, Vịt phải tìm nơi xa
Bạn không có thể bay xa
Hãy tìm nơi trốn để mà an thân
Tường cao người khó đến gần
Làm tổ nơi đó mười phần bình yên."
Chim nhỏ chán nghe lời khuyên
Vẫn cười chế nhạo chẳng thèm quan tâm
Thế nhưng một ngày thật gần
Tai hoạ chụp xuống muôn phần thảm thương
Lũ chim nhỏ rất nhiều con
Nô lệ trọn kiếp trong lồng bị giam.
Không chịu nghe lời khuyên can
Đến khi gặp nạn biết làm gì hơn.
Bùi Phạm Thành